ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (άγχος, κούραση ή δυσάρεστα συναισθήματα, όπως θύμος, άγχος, μελαγχολία κ.α) μας ωθούν στο να βρούμε, παρηγοριά σε συγκεκριμένες τροφές. Συνήθως αυτό είναι κάτι γλυκό ή κάποια επιλογή με υψηλή περιεκτικότητα υδατανθράκων (λευκά μακαρόνια, ψωμί). Διατροφικές επιλογές που είναι εύγευστες, επομένως μας προσφέρουν απόλαυση και παράλληλα είναι μια γρήγορη δόση ενέργειας. Από την άλλη όμως αυτές οι τροφές, σε μεγάλες ποσότητες, επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας, με εμφανές σύμπτωμα την αύξηση βάρους.
Όμως αυτός ο τρόπος γίνεται ένας “φαύλος κύκλος’’ που μας εγκλωβίζει, δε νιώθω καλά τρώω κάτι για να αλλάξει η διάθεση μου, στην συνέχεια νιώθω άσχημα γιατί παχαίνω και κάνω κακό στην υγεία μου.
Οι διατροφικές μας επιλογές σχετίζονται με δυο είδη πείνας. Το πρώτο είναι η βιολογική πείνα. Αυτή είναι η φυσιολογική πείνα που νιώθει το άτομο και κατά την οποία προσλαμβάνει την απαραίτητη για την συντήρηση του οργανισμού τροφή.
Το δεύτερο είδος πείνας είναι η λεγόμενη συναισθηματική πείνα. Σε αυτήν το άτομο τρώει όταν είναι στεναχωρημένο, θυμωμένο, αγχωμένο. Συνήθως τρώει ακατάπαυστα, κακής ποιότητας τροφή όπως γλυκά , ακόμα και όταν έχει επέλθει κορεσμός και δεν μπορεί να φάει άλλο. Το φαγητό είναι μια απόλαυση και νιώθουμε να μας προσφέρει κάτι ευχάριστο εκείνη τη στιγμή. Συχνά οι άνθρωποι αναφέρουν το φαγητό ως τη μοναδική τους απόλαυση. Καλύπτουν δηλαδή την έλλειψη ικανοποίησης στη ζωή τους με την τροφή.
Ωστόσο παρατηρείται να κάνουμε ανθυγιεινές επιλογές και όταν είμαστε χαρούμενοι και μάλιστα να είναι σαν έθιμο σε όλες τις συγκεντρώσεις με τους ανθρώπους που έχουμε δίπλα μας.
Αυτό γίνεται επειδή ο εγκέφαλος μας έχει μάθει από μικρά παιδιά που ήμασταν να συνδέει το αίσθημα της χαράς με κάτι γλυκό. Όταν κάναμε κάτι καλό μας επιβράβευαν με σοκολάτες, στα γενέθλια μας οι γονείς μας έφτιαχναν τούρτα, δεν μας έδιναν φρούτα. Ακόμα και όταν πηγαίνουμε επίσκεψη αγοράζουμε ένα κουτί γλύκα για να προσφέρουμε σε αυτόν που θα μας δεχτεί στο σπίτι του. Έτσι ο οργανισμός συνδέει τη χαρά με κάτι γλυκό και αυτό αναζητάει όταν είναι πεσμένος. Επιπλέον τα έθιμα στη χώρα μας έχουν αποτυπωθεί στη σκέψη όλων μας ως πλούσια τραπέζια, που δεν έχουν φρούτα, ψάρια και δημητριακά αλλά πίτες, γλυκά, κοκκινιστά κ.α επομένως και πάλι συνδέουμε τη χαρά με αυτές τις τροφές.
Θα μπορούσαμε λοιπόν:
- Όταν θέλουμε να επιβραβεύσουμε τα παιδιά για κάτι που έκαναν να τους δίνουμε κάτι υγιεινό όπως ένα φρούτο, ώστε να μάθει ο εγκέφαλος να συνδέει τη χαρά με το φρούτο και να αναζητάει αυτό και όχι το γλυκό.
- Πριν ανοίξουμε το ψυγείο / ντουλάπι να σταθούμε για λίγα λεπτά και να σκεφτούμε αν εκείνη τη στιγμή πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός μας τροφή ή αν θέλει με αυτόν τον τρόπο να καλύψει ένα συναίσθημα το οποίο δεν μπορέσαμε να εξωτερικεύσουμε. Αν καταλάβουμε ότι ετοιμαζόμαστε να φάμε όχι λόγω της βιολογικής αλλά της συναισθηματικής μας πείνας θα ήταν προτιμότερο να απασχολήσουμε τον εαυτό μας με κάποιο από τα αγαπημένα μας χόμπι.
Να βάλουμε στη διατροφή μας υγιεινά γεύματα και κυρίως τροφές που επηρεάζουν θετικά τη διάθεσή μας. Τα Ω3 λιπαρά οξέα σταθεροποιούν τη διάθεση και συμβάλλουν στην καταπολέμηση των απότομων διακυμάνσεών της διότι αυξάνουν τα ποσοστά παραγωγής της σεροτονίνης. Τα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολωμός, οι σαρδέλες, ο φρέσκος γαύρος και το σκουμπρί), ο λιναρόσπορος τα καρύδια κ.α περιέχουν Ω3 λιπαρά οξέα.