Ως υπέρταση ορίζεται η σταθερή και επαναλαμβανόμενη μέτρηση τιμών αρτηριακής πίεσης υψηλότερης των φυσιολογικών ορίων (> 140mmHg για τη συστολική και >90mmHg και τη διαστολική πίεση). Μικρές αλλαγές στην καθημερινή ζωή μπορούν να καθυστερήσουν ή να αποτρέψουν την υπέρταση στους μη-υπερτασικούς, να καθυστερήσουν και να συμβάλλουν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικούς ασθενείς υπό αγωγή, επιτρέπονταςτη μείωση του αριθμού και των δόσεων των αντιυπερτασικών φαρμάκων.
Πιο αναλυτικά:
1) Περιορισμός του αλατιού. Η ημερήσια πρόσληψη αλατιού που συστήνεται είναι 5-6gr. Συστήνεται η προσθήκη αλατιού μόνο κατά το μαγείρεμα και όχι στο τραπέζι την ώρα κατανάλωσης του γεύματος. Προσοχή στις κρυφές πηγές αλατιού όπως κύβοι λαχανικών/ κρέατος, έτοιμες σάλτσες και dressings, φαγητό απ’ έξω, αρτοπαρασκευάσματα, επεξεργασμένα δημητριακά,μπάρες δημητριακών κ.α.
2) Περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ. Οι υπερτασικοί άνδρες συστήνεται να καταναλώνουν 20-30 g αιθανόλης ανά ημέρα(π.χ. 2 ποτήρια κρασί), ενώ οι υπερτασικές γυναίκες δε θαπρέπει να υπερβαίνουν τα 10-20 g αιθανόλης την ημέρα (π.χ. 1 ποτήρι κρασί). Η συνολική κατανάλωση αλκοόλ δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 140 g ανά εβδομάδα για τους άνδρες και τα 80g ανά εβδομάδα για τις γυναίκες.
3) Διατροφικές αλλαγές. Στην μείωση της υπέρτασης συμβάλει η κατανάλωση πέντε τουλάχιστον μερίδων φρούτων και λαχανικών, γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, φυτικών ινών, δημητριακών ολικής αλέσεως, πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης και ψαριού τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Η Μεσογειακή δίαιτα φαίνεται ότι έχει προστατευτική δράση απέναντι στα καρδιαγγειακά συμβάντα.
4) Μείωση του σωματικού βάρους. Συστήνεται η μείωση του βάρους στους υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς, στους μη-υπερτασικούς για την πρόληψη της υπέρτασης και στους υπερτασικούς ασθενείς για να μειώσουν την αρτηριακή πίεση. Η απώλεια βάρουςμπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των αντιυπερτασικών φαρμάκων. Το βάρος πρέπει να είναι τόσο ώστε ο δείκτης μάζας σώματος (Βάρος / Ύψος2 ) να είναι μικρότερος από 25 kg/m2 και η περίμετρος μέσης <102 εκατοστά για τους άνδρες και <88 εκατοστά για τις γυναίκες. Η συντήρηση της απώλειας είναι εξίσου σημαντική.
5) Τακτική σωματική άσκηση. Συστήνονται 30 λεπτά μέτριας έντασης δυναμικής αερόβιας άσκησης (περπάτημα, τρέξιμο, ποδηλασία ή κολύμβηση) για 5-7 ημέρες την εβδομάδα. Επιπλέον,συστήνεται και η αναερόβια προπόνηση με διαλλείματα διότι φαίνεται να μειώνει την αρτηριακή πίεση.
6) Διακοπή καπνίσματος. Συνιστάται επίσηςη διακοπή του καπνίσματος όχι μόνο για να βελτιωθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, αλλά και επειδή το κάπνισμα έχει μια οξεία υπερτασική δράση.