Η "Μεσογειακή Διατροφή" αναφέρεται στο πρότυπο διατροφής που επικρατούσε στις περιοχές της Μεσογείου, ιδιαίτερα την Ελλάδα και την Νότιο Ιταλία στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, οι κάτοικοι των συγκεκριμένων περιοχών είχαν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά προσδόκιμου ζωής, ενώ η νοσηρότητα από κάποιες ασθένειες ήταν από τις χαμηλότερες παγκοσμίως, παρά την περιορισμένη πρόσβαση και διάθεση ιατρικής περίθαλψης. Η καλλιέργεια της ελιάς ήταν κύριο γνώρισμα των περιοχών αυτών και το ελαιόλαδο βασικό συστατικό της διατροφής των κατοίκων τους.
Ακόμα και σήμερα, το μεσογειακό πρότυπο διατροφής έχει συσχετιστεί σταθερά με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης και καλύτερη αντιμετώπιση των μη μεταδοτικών ασθενειών, οι οποίες αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου ανά τον κόσμο. Στην κατηγορία των ασθενειών αυτών, συμπεριλαμβάνονται η καρδιαγγειακή νόσος, η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, ο καρκίνος και ο διαβητής τύπου 2. Επίσης, μελέτες δείχνουνν πως η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής φαίνεται να βελτιώνει μεταβολικούς παράγοντες όπως η περιφέρεια μέσης και το σωματικό βάρος, η αρτηριακή πίεση, η γλυκόζη και το λιπιδαιμικό προφίλ ενώ οδηγεί και σε καλύτερη γνωστική λειτουργία.
Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση ελαιόλαδου και τροφίμων φυτικής προέλευσης όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα μη επεξεργασμένα δημητριακά. Ακόμα, σε αυτό το πρότυπο διατροφής παρατηρείται μέτρια πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων, ψάριων και πουλερικών, μέτρια πρόσληψη αλκοόλ αλλά και χαμηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος.
Κατά συνέπεια πρόκεται για ένα πρότυπο διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (δηλαδή «καλής ποιότητας» λιπαρών), πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη συστατικά και με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Οι λόγοι αυτοί μπορεί να βρίσκονται πίσω από τον ευεργετικό ρόλο της μεσογειακής διατροφής στην υγεία, στην πρόληψη αλλά και στην αντιμετώπιση προαναφερόμενων πολύπλοκων και χρόνιων ασθενειών.
Ωστόσο, στις μέρες μας, μεγαλό μέρος του πληθυσμού της χώρας μας έχει απομακρυνθεί από το μεσογειακό πρότυπο διατροφής με το νεανικό πληθυσμό να παρουσιάζει τις μεγαλύτερες διαφορές. Ο δυτικός τρόπος ζωής έχει επηρεάσει ακόμα και τις διατροφικές συνήθειές μας. Και ενώ συμβαίνει αυτό, στο εξωτερικό και κυρίως στις βόρειες χώρες παρατηρείται προσπάθεια προσκόλλησης στην μεσογειακή διατροφή. Mήπως λοιπόν ήρθε η ώρα, γνωρίζοντας όλα τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής και ευεργετούμενοι από τον τόπο κατοικίας μας, να προσπαθήσουμε και εμείς να επαναφέρουμε το μέτρο και την ποιότητα στην διατροφή μας, παίρνοντας παράδειγμα από τους προγόνους μας;